Bài thuốc Tang Phiêu Tiêu Tán và Bọ Ngựa

Nhắc đến bọ ngựa, người ta thường chỉ nhắc đến tính hung bạo của nó, vì nó là “sát thủ” giết chết bạn tình của mình sau khi gần nhau… Nhưng bản thân con bọ ngựa có thể dùng làm thuốc.
Bọ ngựa, còn gọi là ngựa trời, tên khoa học là Mantis religiosa Linnaeus, thuộc họ Bọ ngựa (Mantidae). Đông y gọi là Đường lang.

Theo Đông y, bọ ngựa vị ngọt mặn, tính ấm, có công dụng bổ thận cố tinh, giải độc trấn kính. Thường dùng trị di niệu, đi tiểu nhiều lần, di tinh, liệt dương, xích bạch đới, họng sưng đau, trĩ hạ, viêm loét, kinh giản…
Người ta thường bắt bọ ngựa còn sống, bỏ đầu, cánh, chân và ruột rồi đem rang chín, tán thành bột, đựng trong lọ kín dùng dần.
Tuy nhiên, trong đông y, người ta ít dùng con bọ ngựa làm thuốc, nhưng tổ của con bọ ngựa làm ra ở trên cây dâu, gọi là tang phiêu tiêu, lại là vị thuốc thường được dùng để trị những chứng bệnh rối loạn đường tiểu như: tiểu nhiều (di niệu), tiểu đêm (dạ niệu), di tinh…

Tang phiêu tiêu vị ngọt, mặn, tính bình; vào kinh Can và Thận. Có tác dụng bổ thận, cố tinh, sáp niệu (súc tiểu tiện). Thường dùng trị di tinh, mộng tinh (spermatorrhea), xuất tinh sớm, tiểu rắt, tiểu són, tiểu nhiều lần, kinh nguyệt bế, đau thắt lưng.
Trong lĩnh nam bản thảo, Hải Thưởng Lãn Ông viết:
Tang phiêu tiêu là tổ bọ ngựa
Không độc, ngọt bình, hay bổ trở,
San, khối, âm nuy, lưng nhức đau,
Năm chứng lâm, mộng tiết, khí ứ.
Thành phần bài thuốc: Tang phiêu tiêu tán

Công dụng bài thuốc:
Cố sáp, giao thông tâm thận, trị đái dầm, di tinh, súc tiểu tiện, trị kiện vong.
Chủ trị:
Tiểu tiện luôn luôn, hoặc đái són, hoạt tinh kiện vọng
Ứng dụng lâm sàng bài thuốc:
Bài thuốc chủ trị các chứng tiểu tiện nhiều lần, tiểu đêm đái dầm, tiểu són không kiềm chế được hoặc di tinh, mộng tinh do tâm thận bất túc có kết quả tốt.
Bài thuốc được dùng có kết quả nhất định với các chứng tiểu đêm, đái dầm, hoạt tinh, mất ngủ hay quên, tim hồi hộp do tâm thận bất túc, suy nhược thần kinh.